Bursztyn – historia i właściwości
Wiedza o bursztynie bałtyckim sięga czasów neolitycznych. Zbiera się go już od ponad 13 tysięcy lat. Jego geneza sięga z kolei znacznie odleglejszych czasów – uważa się, że powstał z żywicy sosny rosnącej ok. 320 milionów lat temu na obszarze od Europy Północnej do Uralu. Obecnie można go znaleźć na wybrzeżach Morza Bałtyckiego, a także Danii, Norwegii czy Anglii. Z uwagi na ten fakt nazywa się go również “złotem Północy”. Większość, bo aż 90% wydobywanego jantaru, pochodzi z Obwodu Kaliningradzkiego, gdzie zlokalizowana jest największa odkrywkowa kopalnia. Bursztyn określany jest jako kamień szlachetny pochodzenia organicznego. Dawniej odgrywał istotną rolę w handlu – stworzono szlak biegnący wzdłuż Wisły i Dniepru nad Morze Czarne, który miał największe znaczenie w III w. n.e. W Polsce stolicą bursztynu jest Gdańsk, gdzie do tej pory znajduje się wiele muzeów i pracowni.
Geneza nazwy bursztynu
Pochodzenie słowa „bursztyn” nadal nie jest w pełni wyjaśnione. Jedna z teorii głosi, że pochodzi z greckiego określenia „elektron” oznaczającego „pochodzący od słońca” lub ”kamień, który przyciąga”. Ciekawym spostrzeżeniem jest również podobieństwo egipskiej nazwy bursztynu – „sakal” do litewskiego słowa „sakai” – żywica. Oprócz tego charakterystyczna jest też niemiecka nazwa jantaru „bernstein” będąca połączeniem słów ”brennen” (palić) oraz „Stein” (kamień) – czyli po prostu kamień, który się pali. Bursztyn często nazywany jest też amber, co pochodzi od arabskiego wyrazu „anbar”, łacińskiego ”ambar” oraz francuskiego „ambre”. Ponadto w zależności od kultur miał inne, dodatkowe określenia: morskie złoto”, „tygrysia dusza”, „złoto północy” lub „łzy bogów”.
Charakterystyka bursztynu
Bursztyn to twarda kopalna żywica drzew iglastych z gatunku Pinius. Przed wiekami rośliny produkowały żywicę jako mechanizm obronny, po czym zastygała ona na powierzchni lub pod powłoką kory i po wielu latach stawała się twardym bursztynem. Zakres jego barw oscyluje w szerokim spektrum odcieni żółci i brązu. Co więcej, ta kolorystyka nie jest stała – z biegiem czasu zmienia on barwę z jasnożółtej na czerwonobrunatną. Jantar można spotkać również w zabarwieniu zielonkawym, fioletowym czy niebieskawym. Do jego właściwości fizykochemicznych należy topienie się w ok. 300–380 stopni Celsjusza oraz brak odporności na alkohol czy kwasy. Interesującym faktem jest, iż w temperaturze ok. 150-180 stopni Celsjusza staje się miękki i elastyczny. Znanych jest ok. 60 odmian jantaru, przy czym najmłodszą z nich jest kopal. Nie można nie wspomnieć o walorach estetycznych tego kamienia szlachetnego – często są w nim zatopione unikalne rośliny czy owady, które wpływają wówczas na jego wartość kolekcjonerską.
Zastosowanie bursztynu
Bursztyn znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach życia od tysięcy lat. Niegdyś ludzie wierzyli w jego zbawienne, lecznicze właściwości. Przeprowadzono nawet badania, które wskazują, że znajdujący się w nim kwas bursztynowy korzystnie wpływa na pracę nerek, jelit i układu nerwowego, będąc swego rodzaju biostymulatorem. Ponadto zawiera wiele cennych dla zdrowia pierwiastków, takich jak krzem, żelazo, wapń oraz potas. Uważa się, że może też działać przeciwzapalnie, dlatego często wykorzystywano go w leczeniu schorzeń gardła, tarczycy czy oskrzeli oraz dolegliwości astmatycznych i reumatycznych. Obecnie jantar jest też składnikiem kosmetyków do twarzy i włosów. Należy też wspomnieć o jego głównym zastosowaniu, czyli jubilerstwie. Biżuteria wykonana z niego jest hipoalergiczna, dzięki czemu może być noszona przez osoby uczulone na różne metale. Istotną cechą bursztynu jest również lekkość i przystępna cena, co sprawia, że jest dostępny dla szerokiego grona klientów o różnym budżecie. Ponadto w kulturach Wschodu jest symbolem optymizmu oraz szczęścia. Uważa się go za amulet, który sprzyja sukcesowi podejmowanych przedsięwzięć i chroni przed urokami złych osób. Jest używany podczas medytacji, a także zapobiega koszmarom sennym.
No products in the cart. 